MAMA KODLARI VE STANDARTLARI
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) bebeklerin ve küçük çocukların sağlık ve beslenme düzeyinin geliştirilmesi açısından emzirmeyi en önemli kriter olarak görmektedir.
Çocuğun ilk birkaç yılı daha sağlıklı bir yaşamın temellerinin atıldığı son derece önemli bir dönemdir. Anne sütü bebeğin gereksinim duyduğu tüm besin maddelerini uygun miktar ve kalitede içermesi ayrıca infeksiyonlara karşı koruyucu özellikleri bakımından tek fizyolojik bebek besinidir. Bebeğin fizyolojik ve psikososyal gereksinmelerini 4-6 ay tek başına karşılamaktadır.
DSÖ ve UNICEF, Sağlık Assamblesi'nin isteğine uygun olarak anne sütü muadillerinin pazarlanmasıyla ilgili uluslararası niteliği olan bir yasa hazırlamış, 21 Mayıs 1981 tarihinde yasayı kabul etmiştir.
Anne Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla İlgili Uluslararası Yasa İçindekiler
Madde 1- Yasanın amacı
Madde 2- Yasanın kapsamı
Madde 3- Tanımlar
Madde 4- Bilgi ve eğitim
Madde 5- Kamuoyu ve anneler
Madde 6- Sağlık sistemleri
Madde 7- Sağlık görevlileri
Madde 8- Üreticilerle dağıtımcıların istihdam ettiği kişiler
Madde 9- Etiketleme
Madde 10- Kalite
Madde 11- Uygulama ve izleme
YASANIN AMACI ;
Emzirmenin korunması ve yaygınlaştırılması,
Anne sütü muadillerinin yeterli bilgilendirme ve uygun pazarlama yöntemleriyle dağıtımının sağlanması,
Anne sütü muadillerinin uygun kullanımını sağlayarak, bebeklerin güvenli ve yeterli besin almalarına katkı sağlanması.
Bu yasa kapsamına giren formüle bebek mamasının tüm özelliklerini taşımakla birlikte ve fakat ilavelerle formüle bebek maması haline getirilebilecek bebek beslenmesiyle ilgili gıda ürünleri, takviye edilmemiş ürünün bebeğin tek beslenme kaynağı olmaması gerektiği hususunda uyarıda bulunan bir etiket taşımalıdır.
Bu yasa kapsamındaki gıda maddelerinin etiketleri aşağıdaki noktalarda da bilgi içermelidir:
a. içindeki malzemeler,
b. ürünün kompozisyonu/analizi,
c. gerekli saklama koşulları,
d. seri numarası ve söz konusu ülkenin iklim ve depolama koşulları dikkate alınarak belirlenmiş son kullanma tarihi.
ANNE SÜTÜ YERİNE KULLANILAN ÜRÜNLERİN PAZARLAMASI İLE İLGİLİ ULUSLARARASI YASANIN ÖNEMLİ NOKTALARI
• Anne sütü yerine kullanılabilecek ürünlerin reklamı yapılmaz
• Bu ürünlerin örnekleri veya kullanılan malzemelerin serbest bir şekilde dağıtılmaz
• Sağlık personeli tarafından bu ürünler önerilmez
• Mama firmasının pazarlama personeli ile anneler arasında bağlantı kurulmaz
• Sağlık çalışanlarına mama örnekleri veya hediyeler verilmez
• Afişlerde ve mamaların etiketlerinde, mamayla beslenmenin en ideal
(mükemmel) olduğunu gösterir biçimde bebeklerle mamaların bir arada resimleri bulunmaz.
• Sağlık çalışanlarını mamalar hakkında bilimsel ve tam (olaylara dayanan) bir şekilde bilgilendirilmelidir
• Etikette, mama ile beslenme hakkında bilgi, anne sütünün yararları ve mama ile beslenmenin zararları ve maddi masrafı belirtilmelidir.
• Bebekler için kullanımı zor ürünler desteklenmez.
Yasa ile İlgili Sağlık Personeli Görev ve Sorumlulukları
Formül, çay, meyve suyu ile biberon ve emzik gibi araçları tanıtan reklam amaçlı posterler kullanılmamalıdır.
Firmaların ücretsiz materyalleri ve hediyeleri kabul edilmemelidir.
Ücretsiz ürünlerin, hediye ve broşürlerin annelere verilmesine izin verilmemelidir.
Gebe kadınlar için düzenlenen eğitimlerde formül hazırlama konusunun, özellikle firma yetkilileri tarafından öğretilmesi engellenmelidir.
Eğer bebeğin ihtiyacı varsa, formül kullanımı bireysel olarak öğretilmelidir.
Kod ihlalleri olduğu durumlarda ilgili yetkililere rapor edilmelidir.
Firmalardan pazarlama materyali değil, sadece bilimsel bilgiye dayalı olacak şekilde ürün bilgisi alınmalıdır.
Hastanelerin bebek dostu olarak tanımlanması için, Uluslararası koda ve sonradan alınacak kararlara uyulmalıdır.